Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

se in laqueum Pl

  • 1 laqueum

    laqueum, eī, n., s. laqueusa. E. /.

    lateinisch-deutsches > laqueum

  • 2 laqueum

    laqueum, eī, n., s. laqueus a. E. .

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > laqueum

  • 3 laqueum

    noose, halter; snare, trap; lasso; bond, tie

    Latin-English dictionary > laqueum

  • 4 laqueum

    noose, halter, snare, trap.

    Latin-English dictionary of medieval > laqueum

  • 5 laqueus

    laqueus, ī, m. (lacio), ein Strick als Schlinge, die Schlinge, bes. zum Erhängen od. Erdrosseln, I) eig.: te in laqueum induas, Plaut.: collum inserere in laqueum, Cic.: laqueo gulam frangere, Sall., od. premere, Hor.: se laqueo suspendere, Augustin.: elidere vitam laqueo, Amm.: finire vitam laqueo fasciā composito, Aur. Vict.: laqueo sibi manus afferre, Inscr.: laqueum nectere, Hor.: alqm ad laqueum compellere, Plin.: laqueum inicere, über einen werfen, Liv., laqueum inicere cervicibus, Suet.: laqueo captare feras, Verg.: alqm laqueo dependentem invenire, Liv.: poet., vipera sarmentis laqueos corporis inplicans, Prud. c. Symm. 1. praef. 24. – II) übtr.: a) der Fallstrick, die Schlinge, alci laqueos ponere od. disponere, Ov.: in laqueos cadere, Ov., od. incĭdere, Quint., induci, Quint.: in laqueos se induere, Cic. (s. Bünemann Lact. 6, 12, 13): oculus meretricis laqueus amatoris, Ambros. in psalm. 118. serm. 16. § 3. – laqueus verbi, Cic.: laquei interrogationum, legum, Cic.: laquei Stoicorum, trügerische Vernunftschlüsse, Cic. – b) hindernde Fessel, tibi ignoranti vel publica fortuna vel privata laqueum impegit, quem nec solvere possis nec abrumpere (Haase erumpere, Gertz rumpere), Sen. de tranqu. anim. 10, 1: numquamne hos artissimos laqueos, si solvere negatur, abrumpam? Plin. ep. 2, 8, 2. – / Nbf. laqueum, eī, n., Itala Osee 5, 1 bei Lucif. Cal. de Athan. 1, 35. p. 128, 7 H.

    lateinisch-deutsches > laqueus

  • 6 laqueus

    laqueus, ī, m. (lacio), ein Strick als Schlinge, die Schlinge, bes. zum Erhängen od. Erdrosseln, I) eig.: te in laqueum induas, Plaut.: collum inserere in laqueum, Cic.: laqueo gulam frangere, Sall., od. premere, Hor.: se laqueo suspendere, Augustin.: elidere vitam laqueo, Amm.: finire vitam laqueo fasciā composito, Aur. Vict.: laqueo sibi manus afferre, Inscr.: laqueum nectere, Hor.: alqm ad laqueum compellere, Plin.: laqueum inicere, über einen werfen, Liv., laqueum inicere cervicibus, Suet.: laqueo captare feras, Verg.: alqm laqueo dependentem invenire, Liv.: poet., vipera sarmentis laqueos corporis inplicans, Prud. c. Symm. 1. praef. 24. – II) übtr.: a) der Fallstrick, die Schlinge, alci laqueos ponere od. disponere, Ov.: in laqueos cadere, Ov., od. incĭdere, Quint., induci, Quint.: in laqueos se induere, Cic. (s. Bünemann Lact. 6, 12, 13): oculus meretricis laqueus amatoris, Ambros. in psalm. 118. serm. 16. § 3. – laqueus verbi, Cic.: laquei interrogationum, legum, Cic.: laquei Stoicorum, trügerische Vernunftschlüsse, Cic. – b) hindernde Fessel, tibi ignoranti vel publica fortuna vel privata laqueum impegit, quem nec solvere possis nec abrumpere (Haase erumpere, Gertz rumpere), Sen. de tranqu. anim. 10, 1: numquamne hos artissimos laqueos, si solvere negatur, abrumpam? Plin. ep. 2, 8, 2. – Nbf. laqueum, eī, n., Itala Osee 5, 1 bei
    ————
    Lucif. Cal. de Athan. 1, 35. p. 128, 7 H.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > laqueus

  • 7 laqueus

    lăquĕus, i, m. [cf. Gr. helkô, draw, holkos; Lat. lacio; perh. Germ. locken], a noose, snare (class.; cf. tendicula).
    I.
    Lit., Plaut. Truc. 2, 4, 41:

    saxa laqueis vinciebat,

    Sall. J. 94:

    laqueis falces avertebant,

    Caes. B. G. 7, 22:

    collum in laqueum inserere,

    Cic. Verr. 2, 4, 17, § 37: inicere laqueum, to throw over any one, Liv. 1, 26:

    inicere cervicibus laqueum,

    Suet. Vit. 17:

    laqueo gulam alicui frangere,

    to throttle, strangle, Sall. C. 55, 4:

    ad laqueum compellere aliquem,

    to the halter, Plin. 36, 5, 4, § 12:

    alicui mandare laqueum,

    to bid go and be hanged, Juv. 10, 53:

    neque carcer neque laqueus,

    a halter, gallows, Tac. A. 3, 50; 5, 9:

    faucesque jam exanimis laqueo vexatae,

    id. ib. 6, 40.—Of a snare, trap or lasso used by hunters:

    laqueis captare feras,

    Verg. G. 1, 139:

    metuit foveam lupus accipiterque Suspectos laqueos,

    Hor. Ep. 1, 16, 51:

    laqueos et muscipula effugere,

    Phaedr. 4, 2, 8; cf.:

    impliciti laqueis nudus uterque jacent,

    Ov. A. A. 2, 580:

    dare in laqueum vestigia,

    to step into a snare, Juv. 13, 244.—
    II.
    Trop., a snare, gin, trap.
    A.
    In gen.:

    judicii laqueos declinans,

    Cic. Mil. 15, 40; cf.:

    interrogationum laqueis aliquem irretire,

    id. de Or. 1, 10, 43:

    laquei Stoicorum,

    subtleties, id. Tusc. 5, 27, 76:

    Chrysippi laquei,

    id. Fat. 4, 7:

    legum et condicionum,

    id. Clu. 55, 150: verbi laqueo capere, id. Caecin. 29, 83.—Without a gen.:

    in hos inexplicabiles laqueos inciderunt,

    Quint. 5, 10, 101:

    (testes) inducuntur in laqueos,

    id. 5, 7, 11:

    sciens in hoc se laqueos induxit,

    Lact. 6, 12, 13.—
    B.
    Fetters, chains, hinderances:

    tibi fortuna laqueum impegit, quem nec solvere posses nec erumpere,

    Sen. Tranq. 10, 1:

    nunquamne hos artissimos laqueos abrumpam,

    Plin. Ep. 2, 8, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > laqueus

  • 8 laqueus

        laqueus ī, m    [1 LAC-], a noose, snare: saxa laqueis vinciebat, S.: laqueis falces avertebant, Cs.: collum in laqueum inserere: inicere laqueum, throw upon, L.: laqueo gulam fregere, strangled, S.: Fortunae Mandare laqueum, bid go and be hanged, Iu.: laquei, quos callidus abdidit auceps, O.: laqueis captare feras, snares, V.: metuit accipiter Suspectos laqueos, H.: dabit in laqueum vestigia, step into a snare, Iu.—Fig., a snare, gin, trap: Non mortis laqueis expedies caput, H.: iudici laqueos declinans: laquei Stoicorum, subtleties: verbi laqueo capere.
    * * *
    noose; snare, trap

    Latin-English dictionary > laqueus

  • 9 laqueus

    ī m.
    laqueo gulam frangere Sl (premere H) — удавиться
    l. injicere L — накинуть петлю, аркан
    2) силок, сети ( laqueo captare feras V)
    3) западня, козни (in laqueos cadere O, incĭdere Q или se induere C; alicui laqueos ponere или disponere O)
    4) путы (laqueum solvere, abrumpere PJ, Sen)

    Латинско-русский словарь > laqueus

  • 10 inicio

    in-icio, iēcī, iectum, ere (in u. iacio), I) hineinwerfen, -stürzen, -legen, -tun, -lassen, 1) eig.: semen, Plin.: ignes (sc. in domum), Cic.: exhaustis tectis ignes, Liv.: faces tectis od. castris, Flor. u. Tac.: viscera flammae, Quint.: manum foculo, Liv.: eo (= in eas naves) militibus iniectis, an Bord gebracht, Caes. – inicere per clysterem u. bl. inicere, klistieren, Cael. Aur. de morb. chron. 1, 4, 89 u. 4, 3, 35. – refl., se in ignem, Ter.: se medium in agmen, Verg.: se in hostes, Cic. – 2) übtr.: a) animus se inicit in alqd, versenkt sich in etwas, Cic. de nat. deor. 1, 54. – b) einjagen, einflößen, beibringen, verursachen, veranlassen, alci metum, Caes.: alci formidinem, Cic.: alci timorem, Cic., terrorem, Cic.: hostibus terrorem ac fugam, Liv.: spem, Cic.: suspicionem, Nep.: admirationem, Nep.: scrupulum, Cic.: alci mentem, ut audeat m. Infin., Cic.: tumultum, Cic.: rixam, Vell.: certamen iniustum inter primores civitatis, Liv.: verba, drein reden, dazu sagen, Ter. – c) im Gespräche hinwerfen, einfließen-, verlauten lassen, alci nomen alcis, Cic.: periculo mortis iniecto, mit dem T. gedroht, Tac.: mentionem de Capitolini furtis, Hor.: cum mihi in sermone iniecisset m. folg. Acc. u. Infin., Cic.: absol., quia nuper iniecit, Cic.: Bruto cum saepe iniecissem de ὁμοπλοία, Cic. – II) auf-, an etw. werfen, legen, A) im allg.: taedas ad fastigia, Val. Flacc.: securim alci, Cic.: ingentem vim telorum elephantis, Curt.: pontem flumini, schlagen, Liv.: terram alci, Verg.: brachia collo, mit den Armen umschlingen, Ov.: ebenso iniectis manibus, Prop. – B) insbes.: 1) anwerfen, anlegen, überwerfen, umwerfen, lorum in collum, Vell.: sibi vestem, Ov.: pallium alci, Cic., od. in alqm, Plaut.: frenos alci, Cic.: manicas alci, Plaut.: alci catenas, Cic.: vincula, Verg.: so auch vincula animo, Cic.: laqueum, die Schlinge umwerfen, um ihn zu binden, Liv.: cervicibus laqueum, Suet. – 2) als t. t. des gew. u. des öffentl. Lebens: inic. alci manum, Hand an einen legen, a) um ihn festzuhalten, zum Stillstehen zu bringen, manum phrenetico, am Kragen packen; Petron. 115, 5: dah. im Bilde, mihi veritas manum iniecit, Cic.: cum sibi iniecerat manum, Sen. rhet.: qui scribenti manum inicit, Vell. – b) seinen Rechtsanspruch an einem Ggstde. mit Gewalt durchsetzen, etw. als sein Eigentum ohne richterliche Entscheidung in Besitz nehmen, -sich zueignen, manum virgini venienti, Liv.: si nihil quisquam apud illum invenerit, quo (quoi?) manus iniciat, Sen.: in iura, Ov.: u. im Bilde, manum Parcae, Verg.: manum splendidis coniugiis, eine gl. Heirat zu machen suchen, Val. Max.: quieti eius manus inieci, habe ihn mit Gewalt aus seiner Ruhe herausgerissen, Plin. ep. – c) bei Ladung vor Gericht, alci manum, Plaut. Pers. 70: alqm manum, Plaut. truc. 762. – / iniexit = iniecerit, Plaut. Pers. 70. – iniacta = iniecta, Catull. 64, 153 Schwabe.

    lateinisch-deutsches > inicio

  • 11 inicio

    in-icio, iēcī, iectum, ere (in u. iacio), I) hineinwerfen, -stürzen, -legen, -tun, -lassen, 1) eig.: semen, Plin.: ignes (sc. in domum), Cic.: exhaustis tectis ignes, Liv.: faces tectis od. castris, Flor. u. Tac.: viscera flammae, Quint.: manum foculo, Liv.: eo (= in eas naves) militibus iniectis, an Bord gebracht, Caes. – inicere per clysterem u. bl. inicere, klistieren, Cael. Aur. de morb. chron. 1, 4, 89 u. 4, 3, 35. – refl., se in ignem, Ter.: se medium in agmen, Verg.: se in hostes, Cic. – 2) übtr.: a) animus se inicit in alqd, versenkt sich in etwas, Cic. de nat. deor. 1, 54. – b) einjagen, einflößen, beibringen, verursachen, veranlassen, alci metum, Caes.: alci formidinem, Cic.: alci timorem, Cic., terrorem, Cic.: hostibus terrorem ac fugam, Liv.: spem, Cic.: suspicionem, Nep.: admirationem, Nep.: scrupulum, Cic.: alci mentem, ut audeat m. Infin., Cic.: tumultum, Cic.: rixam, Vell.: certamen iniustum inter primores civitatis, Liv.: verba, drein reden, dazu sagen, Ter. – c) im Gespräche hinwerfen, einfließen-, verlauten lassen, alci nomen alcis, Cic.: periculo mortis iniecto, mit dem T. gedroht, Tac.: mentionem de Capitolini furtis, Hor.: cum mihi in sermone iniecisset m. folg. Acc. u. Infin., Cic.: absol., quia nuper iniecit, Cic.: Bruto cum saepe iniecissem de ὁμοπλοία, Cic. – II) auf-, an etw. werfen, legen, A) im allg.: taedas ad fastigia, Val.
    ————
    Flacc.: securim alci, Cic.: ingentem vim telorum elephantis, Curt.: pontem flumini, schlagen, Liv.: terram alci, Verg.: brachia collo, mit den Armen umschlingen, Ov.: ebenso iniectis manibus, Prop. – B) insbes.: 1) anwerfen, anlegen, überwerfen, umwerfen, lorum in collum, Vell.: sibi vestem, Ov.: pallium alci, Cic., od. in alqm, Plaut.: frenos alci, Cic.: manicas alci, Plaut.: alci catenas, Cic.: vincula, Verg.: so auch vincula animo, Cic.: laqueum, die Schlinge umwerfen, um ihn zu binden, Liv.: cervicibus laqueum, Suet. – 2) als t. t. des gew. u. des öffentl. Lebens: inic. alci manum, Hand an einen legen, a) um ihn festzuhalten, zum Stillstehen zu bringen, manum phrenetico, am Kragen packen; Petron. 115, 5: dah. im Bilde, mihi veritas manum iniecit, Cic.: cum sibi iniecerat manum, Sen. rhet.: qui scribenti manum inicit, Vell. – b) seinen Rechtsanspruch an einem Ggstde. mit Gewalt durchsetzen, etw. als sein Eigentum ohne richterliche Entscheidung in Besitz nehmen, -sich zueignen, manum virgini venienti, Liv.: si nihil quisquam apud illum invenerit, quo (quoi?) manus iniciat, Sen.: in iura, Ov.: u. im Bilde, manum Parcae, Verg.: manum splendidis coniugiis, eine gl. Heirat zu machen suchen, Val. Max.: quieti eius manus inieci, habe ihn mit Gewalt aus seiner Ruhe herausgerissen, Plin. ep. – c) bei Ladung vor Gericht, alci manum, Plaut. Pers. 70: alqm manum,
    ————
    Plaut. truc. 762. – iniexit = iniecerit, Plaut. Pers. 70. – iniacta = iniecta, Catull. 64, 153 Schwabe.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > inicio

  • 12 laqueus

    1) веревка с петлей: animadverti gladio oportet, non - laqueo (1. 8 § 1 D. 48, 19);

    laqueum torquere, повеситься (1. 23 § 3 D. 21, 1).

    2) петля: ponere laqueum s. laqueos;

    incidere in laq. (1. 29 pr. D. 9, 2. 1. 55 D. 41, 1).

    3) nep. сети, узы = vinculum, nexus, iuris laqueis liberari (1. un. C. 5, 2. 1. 4 C. 11, 8).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > laqueus

  • 13 immitto

    im-mitto, misī, missum, ere
    1) отпускать, отправлять, посылать (servos in urbem C; gladiatores in forum C; milites in stationes L)
    2) проводить, отводить (aquam canalibus Cs; cloacam privatam in publicam Dig)
    i. aliquem in bona C — ввести кого-л. во владение имуществом
    4) всовывать, продевать ( collum in laqueum C)
    5) набрасывать, надевать, обматывать ( mappam circa cervices Pt)
    6) пускать, бросать, метать (pila in hostes Cs; calĭcem in faciem alicujus Pt; aliquid in undas, in flumen Cs)
    immitti и i. se — бросаться, устремляться (in medios hostes C, L)
    immitti undis O и i. corpus in undas Oброситься в волны
    7) напускать, спускать, натравливать ( canes V)
    8)
    а) подсылать, подговаривать ( aliquem ad spoliandam aram C)
    eum a Cicerone immissum dicebant Sl — говорили, что он подослан Цицероном
    б) насылать (alicui duras i. curas V)
    9) причинять, наносить ( injuriam alicui C)
    10) внушать (timorem V; amorem SenT)
    i. alicui fugam V — обращать кого-л. в бегство
    11) вбивать, вставлять ( tigna in flumen Cs); впускать, вплетать ( aurum filis O); прививать ( plantas V)
    13) пускать, давать волю (i. juga = equos jugales V)
    i. habenas и frena V etc. — отпустить поводья, перен. поплыть на всех парусах
    i. rudentes velis PJраспустить паруса
    15) отпускать, отращивать
    immissus — отпущенный, длинный (barba V, Sen; capilli O)

    Латинско-русский словарь > immitto

  • 14 impingo

    im-pingo, pēgī, pāctum, ere [ pango ]
    1) бросать, швырять, метать ( aliquem in aliēna litora Sen)
    sibi asciam in crus i. Pt — вонзить топор себе в ногу, перен. самому навлечь на себя беду
    3) отбрасывать, отгонять (agmina hostium muris V, St)
    calcem alicui rei i. Pt — отбросить, оставить что-л., по др. заняться чём-л., приступить к чему-л.
    4) навязывать, назойливо предлагать ( alicui calicem mulsi C)
    i. alicui ingentem epistulam Sen шутл. — закатить кому-л. огромное письмо
    alicui dicam Ter (aliquem in litem Sen) i. — втянуть кого-л. в судебный процесс
    spississima basia alicui i. Pt — осыпать кого-л. градом поцелуев

    Латинско-русский словарь > impingo

  • 15 induo

    ind-uo, uī, ūtum, ere [одного корня с exuo ]
    1) надевать (i. alicui vestem; i. sibi torquem C; i. anulum C, O; i. galeam Cs)
    indutus vestem (galeam) L, Csнадевший или на которого надели платье (шлем)
    2) усваивать, принимать ( mores Persarum QC)
    4) придавать, присваивать, давать (alicui nomen C etc.)
    i. alicui speciem latronis L — представить кого-л. разбойником
    vino vetustatem i. PMделать вино старым
    6) одевать, окружать, покрывать, снабжать ( aliquid aliquā re)
    i. se (редко indui) in aliquid (alicui rei и aliquā re) — запутаться, попасться (i. se in laqueum Pl)
    7) затевать, замышлять (seditionem, hostilia T)
    8)
    i. se — бросаться, натыкаться (i. se vallis, hastis L)
    i. se mucrone Vброситься на меч

    Латинско-русский словарь > induo

  • 16 insero

    I īn-sero, sēvī, situm, ere
    1) сеять (i. frumentum Col); сажать ( insita arbor Col)
    3) сочетать, связывать (aliquid alicui rei, corpora animis C); принимать в качестве члена рода (in Calatinos Atilios i. C)
    4) насаждать, внушать, прививать, воспитывать, внедрять (novas opiniones C; vitia alicui H)
    II īn-sero, seruī, sertum, ere
    1)
    а) всовывать, вдевать, продевать ( collum in laqueum C); вкладывать ( cibum alicui in ōs C); вделывать, вставлять ( sĕram posti O)
    2) вонзать ( telum L); вперять, устремлять ( oculos in aliquid O и alicui rei VM)
    3)
    а) прививать (arbores gemmis inserantur Hier; surculus insertus Col); вводить, включать (jocos historiae O; aliquem numero civium Su); вставлять, вделывать ( gemmas soleis QC)
    falces insertae longuriis Cs — серпы, насаженные на длинные шесты
    б) приобщать, сопричислять ( aliquem vatibus H)
    stellis i. H — поместить среди звёзд, т. е. даровать бессмертие
    i. aliquem vitae St — сохранить кому-л. жизнь
    i. nomen famae Tпрославить имя
    4) вмешивать, впутывать ( deos minimis rebus L)
    i. se — вмешиваться (i. se bellis O)

    Латинско-русский словарь > insero

  • 17 necto

    nexuī (nexī), nexum, ere
    1) вязать, связывать, сплетать (coronam H; brachia O); поэт. обвязывать, обвивать (n. caput olivā V; comam myrto O); привязывать (pedibus talaria V); накидывать ( laqueum alicui H); налагать, надевать (catenas alicui H; vincula V)
    2) соединять, связывать, сочетать ( virtutes inter se nexae C)
    causa nexa (ex) aliquā re C — причина, тесно связанная с чем-л. (зависящая от чего-л.)
    3) замышлять, задумывать ( dolum L)
    n. jurgia cum aliquo O, Pt — затевать ссору (начинать браниться) с кем-л.
    n. moras T, Ap — придумывать отсрочку за отсрочкой, откладывать, затягивать
    4) связывать, обязывать, налагать обязательство (n. aliquem sacramento Just)
    n. aliquem VM — отдать несостоятельного должника в рабство заимодавцу (n. aliquem ob aes alienum L)

    Латинско-русский словарь > necto

  • 18 compello [1]

    1. com-pello, pulī, pulsum, ere, I) zusammentreiben, omne totius provinciae pecus, Cic.: greges in unum, Verg.: qui dispersos homines in agris et in tectis silvestribus abditos ratione quādam compulit unum in locum et congregavit, Cic. – übtr., qui hosce amores nostros dispulsos conpulit, Plaut. asin. 737 sq.

    II) beitreiben, eintreiben, nach einem Punkte hintreiben, einem Punkte zutreiben (Ggstz. expellere, propellere, auch intercludere), 1) eig.: a) leb. Wesen u. bewegliche Ggstde.: α) treibend, non cetera solum ex agris, sed pecus quoque omne in urbem, Liv.: pecoris vim ingentem in saltum avium, Liv.: armentum in speluncam, Liv.: agnos in gregem ovium, Varr.: greges ad fontem, Calp.: pecora atque homines ex agris in silvas, Caes.: poet. m. Dat., haedorum gregem hibisco, nach dem Eibisch hintreiben, Verg.: u. m. Ang. womit? virgā horridā imaginem nigro gregi, der schw. H. zutreiben, Hor. – β) verfolgend, drängend wohin treiben, jagen, drängen, sprengen, wohin (zu gehen, zu springen, einzulaufen usw.) nötigen (bes. als milit. t. t.), alqm in plagas (v. Hunden), Plaut.: consules e foro in curiam, Liv.: Atrebates celeriter ex loco superiore in flumen, Caes.: equites hostium essedariosque in silvas collesque, Caes.: perterritos Pompeianos in mare navesque passim, Auct. b. Afr.: naves reliquas in portum, Caes.: Romanos in castra, Liv.: u. (im Bilde) alqm in totam Academiam, Cic.: u. (im Bilde) orationem tantas in angustias et in Stoicorum dumeta, Cic. – tyranni militem ad castra, Liv.: effuso cursu ad castra compelli (v. Reitern), Liv. – adversarios intra moenia, Nep.: Romanos intra vallum, Liv.: Helvios intra oppida ac muros, Caes.: – alqm domum suam (Ggstz. alqm domo suā expellere), Cic.: alqm Dyrrhachium (Ggstz. alqm a Dyrrhachio intercludere), Caes. – alqm domum vi et armis, Cic.: u. im Passiv, Caesar eruptione subitā compulsus in scapham, zu springen genötigt, Suet.: noto compulsus eodem, verschlagen, Verg. – von lebl. Subjj., quā (die) nos declive sub antrum caeruleus subitis compulit imber aquis, Ov.: quos sacramenti metus ad eiusmodi latebras compulerat, Suet.

    b) lebl. Objj.: α) konkr. Objj.: spiritum (den Luftzug) compellere et in artum agere, Sen.: c. eo lanae paululum, Cels.: utroque mari terram in artas fauces compellente, Curt. – bes. als chirurg. t. t., medicamenta intus, gewaltsam eingeben, Cels.: fistulam in ipsam vesicam, einbringen, Cels.: acum per eam (membranam) in alteram oram, hindurchführen, Cels.: oriculario clystere acetum per plagam in vesicam, einspritzen, Cels.: intestinum intus od. retro, os od. maxillam in sedem suam, zurücktreiben, Cels. – β) eine äußere Tätigkeit wohin treiben, drängen, spielen, omne Auruncum bellum Pometiam compulsum est, Liv.: eodemque (Arbelam) magnae partis amicorum eius ac militum fugam fortuna compulerat, Curt.

    2) übtr., jmd. in eine Lage, einen Zustand od. zu einem Vorhaben, Entschlusse, Gefühle usw. drängen, nötigen, a) in eine Lage, in einen Zustand, eo illos compuli, ut neque pedestri itinere neque navibus commeatu iuvari possint, Caes.: hostes eo compulit, ut locorum angustiis clausi plures fame quam ferro interirent, Nep. – dah. prägn., jmd. bedrängen, in die Enge treiben, ceteras nationes conterruit, compulit, domuit, Cic. de prov. cons. 33.

    b) zu einem Entschlusse, Vorhaben, Gefühle usw. treiben, drängen, nötigen, bestimmen, α) bl. alqm, zB. ut ex magna parte (eum) compellere atque errantem regere posset, Caes. b. c. 3, 57, 3: compulsus a populo regnum suscepit, Iustin.: vocibus consulis, terrore praesentis exercitus, minis amicorum Pompeii plerique compulsi inviti et coacti Scipionis sententiam sequuntur, Caes. – β) alqm m. Ang. wohin? wozu? αα) durch ad od. in mit Akk., alqm ad pacem, Liv.: alqm ad mortem, Quint.: alqm ad mortem voluntariam, Curt.: alqos ad defectionem, Curt.: alqm fame ad deditionem, Suet.: alqm ad confessionem, Suet.: alqm carminibus ad laqueum, Plin.: alqm in eundem metum, Liv.: in hunc sensum et allici beneficiis hominum et compelli iniuriis, Cic. – v. lebl. Subjj., si qua res te ad pacem compellet, Liv.: non nos odium regnive cupido compulit ad bellum, Ov. – ββ) durch ut m. Konj., Athenienses compulit, ut festinarent ad opem urbi ferendam, Frontin.: cuius filiam ut repudiaret, nullo metu compelli potuit, Vell. – γγ) durch folg. Infin. (s. Mencken Obss. p. 137 sq.), virum compulit in campestribus locis amoenitatem naturae genere huius operis imitari, Curt.: filias nubere servis suis compellit, Iustin.: et cives et tempus compulerunt regem iussa nefanda pati, Ov.: et ipse Numa hydromantian facere compulsus est, Augustin. de civ. dei 7, 35 in. – / spätlat. Perf. compulsi, wov. compulseris, Isid. de nat. rer. 30, 1.

    lateinisch-deutsches > compello [1]

  • 19 impingo

    im-pingo, pēgī, pāctum, ere (in u. pango), etw. od. mit etw. an od. gegen etw. stoßen, -schlagen, -werfen, I) eig.: pugnum in os, Plaut.: sibi asciam in crus, Petron.: se in columnas, Sen.: u. bl. imp. (se) in lapides, über Steine od. Blöcke stolpern, Lact. 2, 3, 3. Min. Fel. 3, 1: quae (nos) in aliena litora impingunt (schleudern), Sen. – caput parieti, Plin. ep.: lapidem alci, Phaedr.: uncum alci, Cic.: fustem alci, Cael. in Cic. ep.: litoribus impactus, Tac.: alci crassas compedes, anlegen, Plaut.: laqueum, umwerfen, Sen.: calcem Graeculis, einen Fußtritt geben = ihnen den Abschied geben, Petron. 46, 5. – navem, anstoßen mit usw., Quint.: u. so clitellas, Hor. – II) übtr.: A) jmdm. etw. aufnötigen, auf (über) den Hals schicken, an den Hals werfen, aufdringen, alci calicem mulsi, in die Hand drücken, aufdringen, Cic.: alci epistulam, epistulam ingentem, vors Gesicht halten, Cic. u. Sen.: alci Ovidium suum (seinen Ov. = einen Vers des Ov.), Sen.: egestas Catilinam patriae suae impegit, Flor. – übtr., alci dicam, Ter.: alci crimen, Hieron.: beneficium, Sen. – B) jmd. wohin treiben, -jagen, agmina muris, Verg.: hostes in vallum, Tac.: alqm in litem, Sen.: in arma, Lucan.: impingi Flavianis, auf die Fl. (als Feinde) stoßen, geraten, Tac. – imp. alqm in mortem voluntariam, in maximos errores, in vitia, Lact. (s. Bünem. Lact. 2, 3, 3). – / Parag. Infin. impingier, Plaut. capt. 734.

    lateinisch-deutsches > impingo

  • 20 induco

    in-dūco (arch. indouco, Corp. inscr. Lat. 1, 201 lin. 6. 10. 13. 14), dūxī, ductum, ere, I) (v. duco = ziehen) überziehen, A) etwas über etwas ziehen, um es zu bedecken, 1) im allg.: tectorium, Cic.: coria super lateres, Caes.: colorem picturae, Plin.: aurum ligno, Plin.: marmora rebus, Ov.: varias plumas membris, Hor.: dah. umbras terris, Hor.: nubes terris, Ov.: nubilum, Plin. ep.: nubem, Liv.: pontem, darüber (über den Fluß) schlagen, Curt. – im Bilde, alci magnitudine suā caliginem, jmd. verdunkeln, Vell. 2, 36, 1: cicatricem pati, quam nihil aeque ac necessitas ipsa et dies longa et satietas doloris inducit, verharschen macht, Plin. ep. 8, 5, 3. – 2) insbes., Kleidungsstücke usw. anziehen (vgl. induo no. I), soleas ligneas in pedes od. in pedibus, Cornif. rhet.: manibus caestus, Verg.: alci calceum od. laevum calceum, Suet. u. Plin. – poet. m. Acc., tunicā inducitur artus, Verg. Aen. 8, 457.

    B) überziehen mit etwas, um es zu bedecken, 1) im allg.: scuta pellibus, Caes.: brachia pennā, Ov.: poet., inducta cornibus aurum victima od. iuvenca, mit vergoldeten Hörnern, Ov. – 2) insbes.: a) mit einem Kleidungsstücke bedecken, albenti amictu umeros, Stat. silv. 5, 2, 67: indumenta, quibus erat indutus, calciamenta, quibus erat inductus, Apul. flor. 9. p. 10, 19 Kr. – b) überziehen = ausfüllen, ebe nen, solum, Plin. 2, 194. – c) Geschriebenes in den Wachstafeln ausstreichen, durchstreichen (Ggstz. relinquere, stehen lassen), nomina, Cic.: substituti nomen, ICt. – dah. aufheben, für ungültig erklären, zurücknehmen, rückgängig machen, alci datum (als gegeben) inducere, Cic.: senatus consultum, locationem, Cic.: locationes, Liv.: decretum, Suet.

    C) eintragen = einschreiben in sein Ausgabe- und Einnahmebuch, in rationibus, Cic.: pecuniam in rationem, in Rechnung bringen, Cic.: alci agros pecuniā ingenti, anrechnen, zuschreiben, Cic.

    II) (v. duco = führen) hinein- od. wohin führen, -leiten, -bringen, A) eig.: 1) im allg.: alqm huc, herlocken, Ter.: milites in pugnam, Liv.: exercitum in Macedoniam, Liv., Aegyptum, Liv.: oves in rura, Varro: Romam deûm matrem, Plin. ep.: messorem arvis, Verg. – inter sacra et vota vincula et laqueum, herbeibringen, Tac.: nubila, heraufführen, Ov.: u. so suos ortus (v. der Aurora), Verg. – 2) insbes.: a) jmd. wo einführen, α) in eine Wohnung, in regiam habitandi causā, Caes. – bes. als Gattin heimführen, Lolliam, Tac.: aliquam gravidam penatibus suis, Tac.: filiae novercam, eine St. ins Haus bringen, Plin. ep. – β) in die Arena od. auf die Bühne führen, -bringen, aufziehen-, auftreten lassen, aufstellen, aufführen, im Passiv = aufziehen, auftreten, zur Aufführung kommen, gladiatores, Cic. ep.: iuvenes armatos, Liv.: elephantum in circum, Plin. ep. – personam Britannici iureconsulti, Cic.: inducta est Afranii togata, quae Incendium inscribitur, Suet. – γ) jmd. zum Verhör vorführen, alqm in senatum, Suet. u. Plin. ep., in curiam, Suet. – b) als Anführer Truppen in den Kampf heran-, herbeiführen, turmas, Verg.: phalangem, Curt.: turmas cum elephantis in recusantes, Curt.: hos subruendo vallo, Tac. – c) ein Gewässer wo hineinleiten, aquam in domos, Auct. b. Alex.: mare urbi, Suet.

    B) übtr.: 1) im allg.: alqm in errorem, Cic.: in hanc consuetudinem scribendi, Cic.: novum verbum in linguam, Cic.: discordiam in civitatem, Cic.: litteras quodam modo in corda discentium, Augustin. de civ. dei18, 39. – 2) insbes.: a) antun, verursachen, iniuriam adversus liberos testamento, Gaius dig. – b) animum od. in animum ind., α) es über sich gewinnen, sich in den Kopf setzen, sich entschließen, sich vornehmen, m. folg. Infin., Komik., Cic. u.a. (s. Brix Plaut. trin. 237. Drak. u. Müller Liv. 1, 17, 4. Weißenb. Liv. 27, 9, 9. Müller Anh. II. zu Liv. 2, 5, 7. die Auslgg. zu Sall. Cat. 54, 4): m. folg. ut od. ne od. (bei vorhergeh. Negation) quin od. quo minus u. Konj., es übers Herz bringen, es über sich gewinnen, potuit inducere animum, ut patrem esse sese oblivisceretur, Cic.: animum inducere non potui, ut illum tanto in maerore aspicerem, Cic.: illos patres plebem induxisse in animum, ut (id) infesto exsuli proderent, Liv.: inducere animum possum, ne aegre patiar, Plaut.: non potuisse se inducere in animum, quin... eum vindicaret, Liv.: non sustinui inducere in animum, quo minus illi eodem die facturum me indicarem, quod etc., Plin. ep. – β) die Überzeugung gewinnen, sich überzeugen, m. folg. Acc. u. Infin., induc. in anim., Ter. heaut. tim. prol. 49; Hec. 292. Liv. 2, 54, 5 u. 27, 12, 7: ind. anim., Plaut. Pers. 66. Ter. Andr. 572. Apul. apol. 56 u. 87. – γ) ind. animum ad od. in alqd, den Geist richten auf usw., ind. rursus animum suum ad meretricem, seine Neigung richten auf usw., Ter.: amici iacentem animum excitare inducereque in spem cogitationemque meliorem, bessere H. u. G. in ihm zu wecken, Cic. – c) zu etw. bringen, bewegen, veranlassen, verleiten, verführen, verlocken, vide, quo me inducas, Ter.: alqm ad bellum, Nep.: ad misericordiam, ad pudendum, ad pigendum, Cic.: vocibus adulantium in spem induci, Tac.: mit folg. ut u. Konj., alqm vera ut esse credat quae mentibimur, Plaut.: alqm, ut mentiatur, Cic.: quae te causa ut provinciā tuā excederes induxit? Liv. – m. folg. Infin., tua me virtus inducit noctes vigilare serenas, Lucr. 1, 142: designatum consulem Memmium Pollionem ingentibus promissis inducunt sententiam expromere, quā etc., Tac. ann. 12, 9. – absol., promissis, pretio, spe ind. alqm, Cic.: inductus spe, cupiditate, Cic. – dah. verleiten, anführen = täuschen, alqm, Cic. u. Tibull. – d) einführen, auftreten lassen, α) eine Pers. od. Sache redend, quos ipsos induxi loquentes, Cic.: muta quaedam loquentia, Cic.: Gygen, Cic.: gravem personam, Cic.: Scipionem de re publica disputantem, Augustin.: m. Infin., inducit matrem familias precari Apollinem, Porphyr. Hor. carm. saec. 33; u. so Porphyr. Hor. ep. 1, 16, 73. – u. ein Gespräch, sermonem hominum, Cic.: sermo inductus a tali exordio, eingeleitet worden, Cic. – β) eine Sitte, Sprache u. dgl. einführen = aufbringen, morem novum iudiciorum in rem publicam, Cic.: sermo insiticius et inductus, fremde (Ggstz. patrius), Plin. ep.: si nihil inductum et quasi devium loquimur, Fremdes, Ungehöriges, Plin. ep.: m. hoc u. folg. ut u. Konj., an hoc inducimus, ut non demus beneficia, Sen. de ben. 3, 10, 1. – m. folg. ut u. Konj., inductum in rem publicam, uti duo seu plures summae potentiae dissimiles cognomento ac potestate dispari sint, Aur. Vict. de Caes. 13, 12. – e) jmd. in etw. einführen = über etw. belehren, α) m. dopp. Acc., Aeonas naturam coniugiorum, Tert. adv. Val. 11. – β) mit Acc. pers. u. in u. Acc. rei, alqm in disciplinas dialecticas inducere (einführen) atque imbuere (einweihen), Gell. 16, 8, 1. – f) gleichs. auftreten lassen, aufführen = vorbringen, rationem Epicuri, Cic.: causam, Cic.: dubitationem, den Schwankenden spielen, Tac.

    / Synkop. Perf. induxti, Ter. Andr. 883. – altlat. induxis = induxeris, Plaut. capt. 149. – Imperat. induc, Augustin. serm. 47, 24, arch. induce, Pompon. com. 95. Varro r. r. 3, 2, 18.

    lateinisch-deutsches > induco

См. также в других словарях:

  • AVIUM — I. AVIUM civitas inter Tyrum et Sidonem. Strab. l. 16. II. AVIUM collum laqueô constringendi aucupium Graecis olim notissimum. E quibus Archia Poeta laqueum huiusmodi vocat δειραχςθὲς ἐΰβροχον ἅμμα πετεινῶν, collo onerosum multis laqueis avium… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • LAQUEUS — ex Gr. λύγος, υιτεχ, vitex, salix, quod ista primitus laquei fuerint vice. In Graecorum aucupio notissimus fuit, e quibus Archia poeta δειραχςθὲς ἐΰβροχον ἅμμα πετεινῶν, collo onerosum multis laqueis avium rete dixit. et Antipater Sidon. πετεινῶν …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Cathédrale Saint-Étienne de Châlons —  Cette cathédrale n’est pas la seule cathédrale Saint Étienne. Cathédrale Saint Étienne de Châlons …   Wikipédia en Français

  • Камень преткновения — Эта статья  о крылатом выражении. О мемориале см. Камни преткновения. Камень преткновения (лат. petra scandali,lapis offensionis[1])  крылатое выражение, обозначающее препятствие на пути к достижению какой то цели… …   Википедия

  • licteur — [ liktɶr ] n. m. • XIVe; lat. lictor ♦ Antiq. rom. Officier public qui marchait devant les grands magistrats en portant une hache placée dans un faisceau de verges. ● licteur nom masculin (latin lictor, de ligare, lier) Officier qui marchait… …   Encyclopédie Universelle

  • Paar — Zu Paaren treiben: in die Flucht schlagen, in die Enge treiben, zum Gehorsam zwingen, auch: zur Ruhe bringen. Die ursprüngliche Form dieser Redensart ist: ›zum bar(e)n bringen‹. Hans Sachs schreibt 1535 in einem Fastnachtsspiel (9,53 Neudruck):… …   Das Wörterbuch der Idiome

  • ADULTERA — priusquam convincitur, suspecta est: dequae Lex sic sonar Numer. c. 5. v. 12. Si viri cuiuscumque uxor declinaverit, et immunda Facita fuerit adduct vir ille uxorme suam ad Sacerdotem, adducatque cum ea sacrisicium pro ea adducet itaque illam… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • AGEDINCUM — oppid. Galliae, in sinibus Senonum, ubi sex legiones in hibernis collocâsse se, refert Caesar Bell. Gall. l. 6. c. 44. Ibidem sequenti annô duas legiones atque impedimenta totius exercitus reliquit. Idem l. 7. c. 10. Non modo enim propter… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ANTHERMUS — Chius, Micciadis fil. Malae nepos, sculptor insignis, cuius filii Bupalus et Anthermus clarissimi in ea scientia fuêre, Hipponactis Poetae aetate, cuius imaginem, quod illi notabilis foeditas vultûs fuit, lasciviâ iocorum proposuêre ridentium… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ARCHILOCHUS — Poeta Parius, persecutus est Lycamben Socerum suum, quod ei filiam pactam, nomine Neobulen, alteri collocaverat, eumque ad laqueum ob Iamborum petulantiam in eum scriptorum compulit. Horat. de Arte v. 79. Archilochum propriô rabies armavit Iambô …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ARMACHA — urbs Archiepiscopalis Hiberniae, Ultoniae Metropolis ad Kasin fluv. a Dublino Laginiae Metropoli 55. mill. pass. in Boream distans. Vulgo Armagh. Habet Comitatum cognominem, incendiis deformata, et pene diruta iacet a multis annis. Antiquirus… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»